Нискиот крвен притисок се дефинира како вредност на крвниот притисок што е пониска од вообичаено очекуваното за поединец под одредени услови и е релативен термин.
Вредностите на крвниот притисок варираат во зависност од активноста, возраста, лековите и здравствената состојба. Големото прашање е колку треба да биде низок крвен притисок за да се означи долгорочната состојба со низок крвен притисок како болест – хронична хипотензија со симптоми и/или намален квалитет на живот.
Поделба и причини за хипотензија
Хипотензијата се дефинира како крвен притисок помал од 100/60 mmHg измерен неколку пати во амбулантски услови со присуство на симптоми (замор, нарушување на спиењето, вртоглавица, несоница, анксиозност или депресија, чувство на силно чукање на срцето, потење) и отсуство на други болести.
Покрај трајно присутен низок крвен притисок (хроничен примарен, идиопатски) за кој не може да се открие причината, постои секундарна хипотензија предизвикана од разни болести, состојби и лекови и акутни состојби со нагло опаѓање на крвниот притисок, од кои ортостатска (постурална) и постпрандијална хипотензија се најчести.
Клиничка слика
Трајно низок крвен притисок ретко е показател за сериозно нарушување на здравјето, телото се прилагодило на него и често не предизвикува никакви симптоми. Проблемот се јавува со нагло опаѓање на притисокот, кога мозокот и другите витални органи остануваат без снабдување со крв и немаат време да се прилагодат. Во овој случај, може да се појави вртоглавица, зашеметеност, слабост на телото, визуелни нарушувања, па дури и краткотрајно несвестица (синкопа).
Примарна хипотензија – постојано низок крвен притисок за кој не може да се најде причина се нарекува примарна, идиопатска или конституционална хипотензија. Покрај наследните фактори, истражувањата покажуваат значително влијание врз крвниот притисок на географската област, исхраната (особено количината на сол во храната), телесната тежина, вежбањето и стресот.
Секундарна хипотензија – состојби кои можат да предизвикаат низок крвен притисок се: крварење, инфекции, дехидрација, разни срцеви заболувања – срцев удар, аритмии, адренална инсуфициенција, бременост, труење, синдром на токсичен шок, алергиски реакции, анафилакса, мозочен удар, шок , пад на притисокот по мала и/или голема дефекација, страв, Паркинсонова болест, невропатија, хемодијализа, изгореници, напреднат дијабетес, оштетување на ‘рбетниот мозок.
Лекови кои можат да предизвикаат хипотензија:
• Антихипертензиви
• Диуретици
• Антагонисти на калциум
• Бета блокатори
• Антидепресиви
• Аналгетици од групата наркотици
Алкохолот може да предизвика хипотензија.
Ортостатска (постурална) хипотензија е ненадеен пад на крвниот притисок по заземање стоечка положба. Ако е предизвикана од болести, состојби и лекови, тоа се нарекува секундарна ортостатска хипотензија. Идиопатска ортостатска хипотензија постои кога не е можно да се одреди болеста или лекот што би ја предизвикал, често е показател за дисфункција на одредени делови на нервниот систем.
Постпрандијална хипотензија – се јавува кај одреден број луѓе веднаш по јадење. Почесто е кај постарите лица, кај луѓето со нормален висок крвен притисок и кај оние со одредени нарушувања на автономниот нервен систем. Лицата со оваа состојба не смеат да земаат антихипертензиви пред јадење и треба да легнат после јадење. Земањето одредени лекови пред јадење може да помогне, на пример. нестероидни антиинфламаторни лекови, октреотид, кофеин, дихидроерготамин. хипотензија)
Дијагноза
Прво, треба да се утврди дали хипотензијата е примарна или секундарна, односно треба да се исклучат болести, состојби или лекови кои доведуваат до секундарна хипотензија. По прегледот на целото тело потребно е во неколку наврати мерење на крвниот притисок и пулсот во лежечка, седечка и стоечка положба. Лабораториските тестови треба да бидат ограничени на гликоза, комплетна крвна слика и функција на бубрезите. После тоа, се препорачува следење на крвниот притисок при секојдневните активности, односно неговото 24-часовно мерење.
Лечење
Третманот е насочен кон ублажување на симптомите, не е неопходно доколку нискиот крвен притисок не предизвикува симптоми или не го намалува квалитетот на животот.
Мерките за третман се како што следува:
• Мерките во исхраната вклучуваат зголемување на внесот на сол.
• Станувањето од кревет треба да биде постепено.
• Зголемете ја физичката активност.
• Кофеин.
Доколку опишаните мерки не доведат до задоволително зголемување на крвниот притисок и ублажување на симптомите, се препорачува земање лекови.
Можен терапевтски режим вклучува дихидроерготамин, етилефрин, амезиниум, нивна комбинација или постепено додавање на минералокортикоиди. Третманот на секундарната хипотензија зависи од причината.
